2023 yılında çoğu merkez bankasının parasal sıkılaştırmaya ara vermesinden bu yana, döviz volatilitesi durgun bir seyir izliyor. Ancak piyasalardaki bu sakinlik, yüksek makroekonomik ve politik belirsizlikle tezat oluşturuyor.
Burada önemli soru, bu düşük volatilite rejiminin ne kadar süre devam edebileceği. GBP/USD paritesinde son yirmi yılda sadece birkaç kez bu kadar uzun süreli düşük volatilite dönemleri gözlemledik ve her biri volatiliteyi yeniden alevlendiren bir şokla sonuçlandı. Bu durgunluk ne kadar uzun sürerse, sonunda yaşanacak sıçramanın o kadar büyük olacağını söylemek mümkün.
Döviz Volatilitesi Grafiklerinin Analizi
Sunulan grafik, 1995’ten bu yana GBP/USD paritesinin ima edilen 3 aylık volatilitesi gösteriliyor. Grafik volatilitenin tarihsel seyrini ve önemli olayların etkilerini vurguluyor:
- GFC (Küresel Finansal Kriz): 2008-2009 döneminde volatilitede keskin bir artış görülüyor.
- Brexit: 2016’da İngiltere’nin AB’den ayrılma kararı volatiliteyi önemli ölçüde artırdı.
- Covid: 2020’de pandemi başlangıcında volatilite yeniden zirve yaptı.
- Truss: 2022’de Liz Truss’ın kısa süreli başbakanlığı sırasında yaşanan ekonomik türbülans volatiliteyi artırdı.
Döviz Volatilitesi – Güncel Durum ve Gelecek Beklentileri
Şu anda, volatilite tarihsel ortalamanın oldukça altında seyrediyor. Bu durum, piyasaların göreceli olarak sakin olduğunu gösterse de, potansiyel risklere karşı dikkatli olmak gerekiyor. Geçmiş deneyimler, uzun süreli düşük volatilite dönemlerinin genellikle beklenmedik olaylarla sona erdiğini ve ardından volatilitenin hızla yükseldiğini gösteriyor.
Mevcut makroekonomik ve jeopolitik belirsizlikler göz önüne alındığında, yatırımcıların ve politika yapıcıların olası volatilite artışlarına hazırlıklı olmaları önem taşıyor. Bu, risk yönetimi stratejilerinin gözden geçirilmesi ve çeşitli senaryolara karşı planların hazırlanması anlamına geliyor.
Türk Lirası Nasıl Etkilenebilir?
Küresel döviz piyasalarındaki volatilite değişimleri, Türk Lirası (TRY) üzerinde de önemli etkilere sahip olabilir:
- Artan Volatilite: GBP/USD gibi majör para çiftlerinde volatilitenin artması, genellikle gelişmekte olan ülke para birimlerine de yansır. Bu durumda TRY’de de volatilite artışı ve değer kaybı görülebilir.
- Güvenli Liman Arayışı: Küresel belirsizlik dönemlerinde yatırımcılar genellikle dolar, euro gibi güvenli görülen para birimlerine yönelir. Bu, TRY üzerinde baskı oluşturabilir.
- Faiz Politikaları: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz politikaları, artan global volatiliteye karşı TRY’yi korumada önemli bir rol oynayacaktır.
- Dış Ticaret Etkileri: TRY’deki olası değer kayıpları, ihracatı destekleyebilir ancak ithalat maliyetlerini artırabilir. Bu durum, enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturabilir.
- Ekonomik Reformlar: Türkiye’nin uygulayacağı ekonomik reformlar ve mali disiplin, global volatilite artışı durumunda TRY’nin direncini artırabilir.
Sonuç olarak, Türk ekonomi yönetiminin ve yatırımcıların, global piyasalardaki volatilite değişimlerini yakından takip etmeleri ve proaktif önlemler almaları büyük önem taşımaktadır. Türk Lirası’nın ne kadar dayanıklı olduğunu TCMB faiz indirimlerinin başlamasıyla birlikte hep beraber göreceğiz. 🫡